Zuen ikastetxeak sukaldea badu zorionekoak zarete; are gehiago sukaldea martxan badago.

Izan ere, eskola jantokiaren kudeakidetza prozesua abiatzeko oztopo nagusietako bat gainditu duzue. Hala ere, gaizki ulertuak ekidin behar ditugu; izan ere, office bat eta sukalde bat ez dira gauza bera. Officea kanpoko sukalde zentral batetik datorren janari prestatua beroan edo hotzean mantentzeko eta zerbitzatzeko balio duen ekipamendu bat da, baina horretan ezin da janaria prestatu, ez baititu sukalde batek dituen oinarrizko ekipamenduak. Hortaz, lehenik eta behin, gure ikastetxeak officea edo sukaldea duen jakin beharko dugu.

Jantokia kudeatzen duen enpresa ezagutzeaz eta menuak osorik edo partzialki prestatzen ote dituen jakiteaz gain, beste kontu batzuk ezagutzea ezinbestekoa da administrazio publikoei kudeaketa aldatzea proposatu aurretik.

Jantokiaren edukiera jantokiaren eta sukaldearen tamainaren eta horrek dituen hornikuntzen araberakoa izango da. Hau da, egunean eman ditzakeen menu kopurua horien arabera kalkulatuko da. Menuak txanda desberdinetan eman daitezke, baina horietako bakoitzak 30 minutukoa izan beharko du, gutxienez. Hala ere, kontuan hartu denbora hori oso estua izan daitekeela jantokiko giro lasaia bermatzeko.

Ikasturte bakoitzean, beraz, ohiko bazkaltiar kopurua zenbatetsi beharko dugu. Izan ere, horren araberakoak izango dira bai diru-sarrerak bai kontratatu beharreko langile kopurua eta beren ordutegiak. Ohikoak dira zerbitzua astean lautan erabiltzen duten bazkaltiarrak, haur hezkuntzaren eta lehen hezkuntzaren kasuan, eta hirutan, bigarren hezkuntzaren kasuan. Ikasleez gain, irakasleek eta jantokiko langileek ere bertan bazkaltzeko aukera dutenez, horiek kontuan hartu behako ditugu.

Eskaera kopurua leku kopurua baino handiagoa denean, ikastetxeek Eusko Jaurlaritzak ezartzen dituen irizpideen arabera erabaki beharko du. Batzuetan behin-behineko bazkaltiarrak ere onar daitezke eta horien kopurua nahiko altua izan daiteke (zenbaitetan, zerbitzua erabiltzen dutenen %40 ere), baina horiek ez dira kontuan hartuko langileen ratioak kalkulatzeko. Hortaz, horietako zenbat onartzen diren Ordezkaritza Organo Gorenaren (OOG) esku dago.

Menu basala bazkaltiar gehienek hartzen duten hori da. Hala ere, menu horretaz gain, derrigorrezkoa da beste menu batzuk eskaintzea, eskaeraren arabera (txerrikirik gabekoa , obolakteobegetarianoa eta

premia berezietarako menuak, hau da, alergiak, intolerantziak edo gaixotasunak dituzten pertsonentzakoak).

Hala, jakin beharko genuke horietako zenbat ditugun gure ikastetxean, horrek eragina izango baitu prestatzeko moduan eta erosi beharreko elikagaietan. Menu bakoitzaren ezaugarrien inguruko informazio gehiago menuak diseinatzea atalean aurkituko duzu.

Sukaldea in situ duten ikastetxeetan bi langile mota dago: sukaldeko langileak eta begirale-hezitzaileak. Beraz, ezinbestekoa da langile kopurua, zer baldintzatan dauden eta bakoitzak zer egiten duen ezagutzea.

Gaur egun, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak ezartzen ditu lan motak eta ratioak (bazkaltiar kopuruaren arabera), lanpostu bakoitzaren ordutegiak, betekizunak eta koordinazioan eta prestakuntzan eman daitezkeen ordu kopurua.

Horri buruzko deskribapen zehatzagoa aurkituko duzu Taldea eta eguneroko funtzionamendua atalean.

Horiek ondo ezagutzeak edukiera zehazten lagunduko digu, baita presta daitezkeen errezetak, erositako elikagaiak gordetzeko ahalmena, hasierako higiene eta osasun baldintzak edo susta dezaketen giro hezigarria ere.

Hori dela eta, daukagun ekipamenduen eta horien egoeraren inbentarioa egin behar dugu.

Gaur egun, kudeaketa zuzena duten zentroek Hezkuntza Sailak eskatutako datuak sortu eta dagokion datan eta moduan aurkezten dituen programa informatikoa erabiltzen dute.

Diru-sarrerak kuoten eta Eusko Jaurlaritzak ordaintzen duen zenbatekoaren (ikastetxearen arabera desberdina da) bitartez lortzen dira. Dena den, legeak ezartzen du bazkaltiar bakoitzak ordaindu beharrekoa: ohiko bazkaltiarrek 4,60 €, garraio eskubidea duten ohiko bazkaltiarrek 3,30 €; bazkaltiar ez ohikoek 5,20 €; eta gainontzekoek (ikastetxeko langileek) 8,10 €. Doako bazkaltiarrak ere badaude: sukaldeko langileak, jantokiaz arduratzen diren langileak, begirale lanetan aritzen diren irakasleak eta hezkuntza laguntzako espezialista. Gainera, zehaztuta dago bekak nola emango diren, zein kasutan buelta daitekeen familiek ordaintzen duten kuota eta noiz jakinarazi behar dituzten aurreikusitako eta zerbitzatutako menuen arteko desberdintasunak, kostuak birkalkulatze aldera.

Bestalde, bi gastu mota daude; alde batetik, jantokiaren kontuaren bitartez ordaintzen direnak eta menuei eta langileei dagozkienak; eta bestetik, gastuen kontutik ordaintzen direnak, hau da, ekipamenduen konponketak, inbentariatu ezineko materialak, makineria, tresneria eta altzariak.

Gerta daiteke soberakinak egotea, aurrekontua errealitatearekin bat ez etortzeagatik. Kasu horretan, bada, Eusko Jaurlaritzak hurrengo urtean entregatu beharreko diru kopurua birkalkulatuko du. Hala, proposatu nahi dugun proiektuaren bideragarritasuna aztertze aldera, ezinbestekoa da informazio guzti hori erabiltzea, kudeaketa ekonomikoa atalean azaltzen dugun bezala.

Nolanahi ere, jantokiko arduradunak informazio hori guztia dauka eta jantokiko batzordearen, zuzendaritzaren eta OOGaren eskura dago. Beraz, horiei eska diezaiekezue zuzenean.   Gainera,  sailburuordeak argitaratutako  zirkularrean Hezkuntza Sailak aurrez ezarritako baldintzak irakur ditzakezue.

LEHEN URRATSAK

Jakina denez, ez dago errezeta magikorik. Behin ezinbestekoen bidea abiatuta, batez ere, hezkuntza komunitatea sentsibilizatuz eta parte hartzea sustatzeko talde eragilea sortuz eta zuen jantokia ezagutzen lagunduko dizueten datu nagusiak bildutakoan, zuen egoerari, baliabideei eta ahalmenei egokitutako bidea aukeratu beharko duzue.

Jarraian aurkeztuko dizkizuegu jantoki osasungarri, bidezko, hurbileko, agroekologiko, hezigarri eta partizipatibo baten kudeakidetzarako bidean landu beharko dituzuen puntu horiek guztiak. Puntu horiek, nahi duzuen ordenan eta intentsitateaz landu ahal izango dituzue eta horietan aurrera egiteak bideragarritasun proiektua bukatzen lagunduko digu. Behin bideragarritasun proiektua izanik, Hezkuntza Sailaren eta beste administrazio publiko batzuen atea jo ahal izango dugu.